„Piła” változatai közötti eltérés
| [ellenőrzött változat] | [ellenőrzött változat] |
Tartalom törölve Tartalom hozzáadva
Nincs szerkesztési összefoglaló |
|||
23. sor:
|weboldal = http://www.pila.pl/
}}
<!--
'''Piła''' ([[łacina|łac.]] ''Pila'', [[język niemiecki|niem.]] ''Schneidemühl'', [[jidysz|jid.]] ''פ׳לה'') – [[miasto]] w [[województwo wielkopolskie|województwie wielkopolskim]], siedziba władz [[powiat pilski|powiatu pilskiego]].
Leży w [[Dolina Gwdy|Dolinie Gwdy]], na pograniczu Pojezierzy [[Pojezierze Wałeckie|Wałeckiego]] i [[Pojezierze Krajeńskie|Krajeńskiego]] oraz [[Dolina Środkowej Noteci|Doliny Środkowej Noteci]], nad rzeką [[Gwda|Gwdą]], 11 km powyżej jej ujścia do [[Noteć|Noteci]].
Piła jest czwartym co do wielkości miastem w [[województwo wielkopolskie|województwie]] i jednym z czterech jego głównych ośrodków.
Zajmuje [[Miasta w Polsce (statystyki)|52 pozycję]] w Polsce według liczby ludności i [[Miasta w Polsce (statystyki)|26 pozycję]] jeśli chodzi o powierzchnię.
Według danych z 1.01.2010 roku, miasto miało 76 600 mieszkańców.
== Położenie ==
Miasto historycznie należy do [[Wielkopolska|Wielkopolski]] na granicy [[Krajna|Krajny]].
W latach 1919–1938 Piła była siedzibą [[Marchia Graniczna Poznańsko-Zachodniopruska|Marchii Granicznej Poznańsko-Zachodniopruskiej]], po jej likwidacji, do 1945 roku siedzibą [[rejencja pilska|rejencji pilskiej]]. W latach [[Podział administracyjny Polski 1975-1998|1975-1998]] miasto było stolicą [[województwo pilskie|województwa pilskiego]].
{{Duża grafika|Panorama Miasta Piły.jpg|810px|Panorama Piły, widok na centrum miasta z wieży kościoła Świętej Rodziny}}
=== Dzielnice Piły ===
<div style=float:right;clear:right;>
<div style=position:relative;>
[[Plik:PIŁA - NIE OPISANA2.PNG|400px]]
{{Image label|x=0.05 |y=0.27 |scale=400|text=<small>[[Gładyszewo|Gładyszewo]]</small>}}
{{Image label|x=0.20 |y=0.39 |scale=400|text=<small>[[Górne (Piła)|Górne]]</small>}}
{{Image label|x=0.54 |y=0.22 |scale=400|text=<small>[[Jadwiżyn (Piła)|Jadwiżyn]]</small>}}
{{Image label|x=0.38 |y=0.245 |scale=400|text=<small>[[Koszyce (Piła)|Koszyce]]</small>}}
{{Image label|x=0.46 |y=0.75 |scale=400|text=<small>[[Motylewo (Piła)|Motylewo]]</small>}}
{{Image label|x=0.60 |y=0.35 |scale=400|text=<small>[[Podlasie (Piła)|Podlasie]]</small>}}
{{Image label|x=0.38 |y=0.60 |scale=400|text=<small>[[Staszyce (Piła)|Staszyce]]</small>}}
{{Image label|x=0.315 |y=0.45 |scale=400|text=<small>[[Śródmieście (Piła)|Śródmieście]]</small>}}
{{Image label|x=0.55 |y=0.54 |scale=400|text=<small>[[Zamość (Piła)|Zamość]]</small>}}
</div>
</div>
* Śródmieście – centralna część miasta. Fragment dzielnicy w rejonie ul. 11 listopada, pl. Staszica i dworca kolejowego nazywano niegdyś Przedmieściem Borkowo.
* [[Zamość (Piła)|Zamość]] ([[język niemiecki|niem.]] ''Bromberger Vorstadt'') – też Zamoście, nazwa wywodzi się od położenia "za mostem" w stosunku do centrum; przedmieście znane od [[XVII wiek]]u. Dawniej Przedmieście Bydgoskie. W skład Zamościa wchodzą również dwie osady podmiejskie:
** Leszków ([[język niemiecki|niem.]] ''Plöttke'') – znajduje się tu oczyszczalnia ścieków i cmentarze wojenne.
** Kalina ([[język niemiecki|niem.]] ''Königsblick'') – znajduje się tu siedziba Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych z osiedlem dla pracowników oraz kilka domów poniemieckich.
* [[Jadwiżyn (Piła)|Jadwiżyn]] ([[język niemiecki|niem.]] ''Elisenau'') – dzielnica powstała z osiedla domków robotniczych. W latach 80. powstało tu duże osiedle bloków mieszkalnych.
** Dębowa Góra, Dębiaki ([[język niemiecki|niem.]] ''Eichberg'') - nieistniejąca już leśniczówka przy dzisiejszym moście na obwodnicy Piły.
* Górne ([[język niemiecki|niem.]] ''Stadtberg'', ''Berliner Vorstadt'') – dawne przedmieście Miejska Góra, nazywane również Przedmieściem Berlińskim. Nazwa pochodzi od położenia dzielnicy na wysokiej skarpie doliny Gwdy.
** Kośno ([[język niemiecki|niem.]] ''Kossenwerder'')– niewielkie przedmieście, kilka domów i ogródki działkowe
** Łęgi ([[język niemiecki|niem.]] ''Weidenbruch'') – małe leśne osiedle, leśniczówka i kilka poniemieckich domów
** ''Zdroje'' ([[język niemiecki|niem.]] ''Dreiers Kolonie'') - osiedle domków jednorodzinnych przy ulicy Hutniczej. Nazwa nieużywana.
** ''Czajki'' ([[język niemiecki|niem.]] ''Kiebitzbruch'') - nieistniejące gospodarstwo w lesie na wschód od Łęgów i Kośna.
** ''Mały Borek'' ([[język niemiecki|niem.]] ''Kleine Heide'') - leśniczówka na osiedlu Górnym - dawniej nazwa lasów na osiedlu Górnym - dziś nieużywana.
* [[Staszyce (Piła)|Staszyce]] ([[język niemiecki|niem.]] ''Karlsberg'') – dawniej osiedle domków robotniczych (głównie kolejarzy), przed wojną potocznie nazywane "Murzyńską Wioską" przez prawie całkowity brak zieleni. Obecna nazwa upamiętnia [[Stanisław Staszic|Stanisława Staszica]].
** ''Sosnówka'' ([[język niemiecki|niem.]] ''Waldschschloßchen'') - rejon ulicy Motylewskiej, Przemysłowej oraz Nadleśnictwa Zdrojowa Góra przy którym znajdował się niegdyś przystanek kolejowy Sosonówka. Nazwa dziś nieużywana.
[[Plik:PL Piła Park.JPG|thumb|Bulwar nad Gwdą]]
* [[Koszyce (Piła)|Koszyce]] ([[język niemiecki|niem.]] ''Koschütz'') – wieś wymieniana od [[1553]] r., włączona do miasta w [[1955]] r. W skład dzielnicy wchodzą:
** Kuźnica Pilska ([[język niemiecki|niem.]] ''Schneidemühler Hammer'') – nieistniejąca już d. wieś między terenami zajmowanymi obecnie przez zalew "Koszyce" i rezerwat przyrody "[[Rezerwat przyrody Kuźnik|Kuźnik]]". Od [[1978]] r. do początku lat 90. było tu czynne Muzeum Wyzwolenia Miasta Piły. Na południowy wschód od d. wsi powstają obecnie domki jednorodzinne.
** Zielona Dolina – znajduje się we wschodniej części dzielnicy. Stosunkowo najmłodsze ze wszystkich pilskich osiedli. Bloki mieszkalne na tym osiedlu należą do Pilskiego Towarzystwa Budownictwa Społecznego, Spółdzielni Mieszkaniowej "Piła Południe" i Spółdzielni Mieszkaniowej "Jadwiżyn".
* Podlasie ([[język niemiecki|niem.]] ''Gruntal'') - fragment dawnego Przedmieścia Bydgoskiego, obecnie o zabudowie głównie jednorodzinnej i przemysłowej.
** Płotki ([[język niemiecki|niem.]] ''Albertsruh'') – kompleks ośrodków wypoczynkowych nad jeziorem Płocie (Płotki).
** Bydgoskie Przedmieście - tereny dawnego autodromu przy skrzyżowaniu ulicy Bydgoskiej i obwodnicy. W czasie pierwszej wojny światowej znajdował się tutaj niemiecki obóz jeneicki.
** ''Lisikierz, Obodrytów'' ([[język niemiecki|niem.]] ''Bergenhorst'') - osiedle przy ulicy Lutyckiej. Nazwa nieużywana.
* [[Motylewo (Piła)|Motylewo]] ([[język niemiecki|niem.]] ''Küddowtal'') – dawna wieś znana od [[1498]] r., włączona do miasta w [[1992]] r., obecnie powstaje tu osiedle domków jednorodzinnych.
** Kolonia Motylewo, ''Motylewski Most, Motyczyn'' ([[język niemiecki|niem.]] ''Lengut Küddowtal'') - część Motylewa przy dawnym gospodarstwie PGR oraz przy ruinach mostu prowadzącego do Kaliny. Obecnie osiedle domków jednorodzinnych.
* Gładyszewo ([[język niemiecki|niem.]] ''Neufier'') – dawnej znajdował się tu folwark, po wojnie należący do PGR. Od lat 90. na południe od d. folwarku powstaje osiedle domków jednorodzinnych.
-->
== Irodalom ==
== Külső hivatkozások ==
{{Fordítás|pl|n=a|Piła|oldid=szám}}
* [http://www.pila.pl/ Strona internetowa miasta Piły]
* [http://www.dawna.pila.pl/ Dawna Piła – Strona poświęcona historii Piły]
==Jegyzetek==
<references/>
{{
{{portál|Lengyelország|-}}
| |||